Onderhandse lening - Wat zijn de risico?

8 augustus 2025

Steeds meer mensen kiezen ervoor om geld te lenen via bekenden, bijvoorbeeld van familie of vrienden. Zo’n lening lijkt makkelijk en persoonlijk, maar brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Zonder duidelijke afspraken kan het leiden tot misverstanden, conflicten of zelfs fiscale problemen.

In dit artikel lees je alles wat je moet weten over de onderhandse lening: wat het precies is, hoe je het goed vastlegt, wat de belastingregels zijn en waar je op moet letten. Zo kun je veilig én verstandig lenen of je nu geld ontvangt of uitleent.

Wat valt er onder de onderhandse lening?

Een onderhandse lening is een lening die je afsluit zonder tussenkomst van een officiële kredietverstrekker, zoals een bank. Dit gebeurt vaak tussen particulieren, bijvoorbeeld:

Ouders die geld lenen aan een kind voor een woning of studie. Je kan ook denken aan vrienden of kennissen die een bedrag uitlenen om een bedrijf te starten of een privépersoon die tijdelijk een bedrag beschikbaar stelt aan een ander.

Het grote verschil met een consumptief krediet of een hypotheek is dat je geen toetsing via een financiële instelling hebt. Je wordt dus niet getoetst via het BKR. Dat geeft flexibiliteit, maar ook risico’s. En let op: zodra het bedrag oploopt of er fiscale belangen meespelen, gelden er strikte regels vanuit de Belastingdienst.

Zo leg je een onderhandse lening goed vast

Of het nu om een groot of klein bedrag gaat, het is cruciaal om de onderhandse lening goed vast te leggen. En ook als je zaken doet met familie of vrienden. Zo voorkom je onduidelijkheid achteraf.

In een schriftelijke overeenkomst moeten in ieder geval de volgende zaken staan. Het exacte bedrag van de lening. De afgesproken rente. Let op, ook als je 0% hebt afgesproken! Het is ook van belang om de looptijd en wijze van aflossen vast te leggen in combinatie met eventuele zekerheden of onderpand.

Voor grotere bedragen of bij onduidelijkheden kan het verstandig zijn om een notaris in te schakelen. Er bestaan ook online modelcontracten die je kunt gebruiken als leidraad.

Fiscale gevolgen en marktconforme rente

Een belangrijk punt bij een onderhandse lening is de rente. De Belastingdienst kijkt namelijk of de lening ‘zakelijk’ is. Een marktconforme rente helpt om te voorkomen dat de lening wordt gezien als een schenking. Een marktconforme rente is een rentepercentage dat in lijn ligt met de gemiddelde rentes die op de financiële markt gelden voor een specifieke lening op een bepaald moment.

Ligt de rente ver onder de marktwaarde of is er geen rente, dan kan de fiscus dit deels als schenking aanmerken. Dat kan leiden tot schenkbelasting. Zeker bij een onderhandse lening van ouders aan een kind is dit een bekend aandachtspunt.

In sommige gevallen is de rente zelfs fiscaal aftrekbaar, bijvoorbeeld als het geld gebruikt wordt voor de aankoop of verbouwing van een eigen woning. Hiervoor moet de lening dan wel aan specifieke voorwaarden voldoen en worden aangemeld bij de Belastingdienst.

Voordelen en nadelen, risico’s

Een onderhandse lening tussen particulieren heeft voordelen, vooral als er sprake is van onderling vertrouwen. Én van de voordelen is dat het snel geregeld is zonder tussenkomst van een bank. Het is flexibel qua aflossing en voorwaarden en die overleg je samen goed vast! Vaak past het ook beter bij een persoonlijke situatie.

Echter zijn er helaas ook nadelen aan verbonden! Er bestaat een kans op wanbetaling als er geen zekerheden zijn, let goed op dat je ook hier afspraken over maakt. Er kunnen spanningen of ruzie bij familie of vrienden ontstaan. Stel voor je hebt een bedrag van 25.000,- geleend en die je nog moet terugbetalen en je gaat toch op vakantie met je gezien. Dit kan leiden tot scheve gezichten. Er is geen bescherming zoals bij bancaire leningen, denk hierbij bijvoorbeeld aan een werkloosheidverzekeringen, arbeidsongeschiktheid verzekeringen of overlijdensrisicoverzekering. Dit noemen we ook wel kredietbescherming.

Leen slim en maak goede afspraken

Een onderhandse lening zonder rente of met soepele voorwaarden kan perfect zijn zolang je duidelijke afspraken maakt. Zo voorkom je misverstanden en blijven relaties goed.

Toch voelt het voor sommige mensen oncomfortabel om bij familie te lenen of uit te lenen. Twijfel je of het de juiste keuze is? Dan kun je beter kiezen voor een betrouwbare partij zoals krediet.nl.

Bij krediet.nl vergelijk je eenvoudig verschillende persoonlijke leningen, afgestemd op jouw situatie. Met transparante voorwaarden, begeleiding en duidelijkheid over rente en aflossing weet je precies waar je aan toe bent – zonder dat je vrienden of familie hoeft te betrekken.

Concluderend

Een onderhandse lening kan voordelig, snel en persoonlijk zijn. Maar alleen als je het goed regelt. Leg alles schriftelijk vast, kies een marktconforme rente en wees bewust van de fiscale gevolgen. En twijfel je of het wel bij je past? Dan biedt een persoonlijke lening via een erkende kredietverstrekker zoals krediet.nl een veilig en professioneel alternatief. Doe een aanvraag via de website en wellicht bieden we je een goed alternatief waarbij je natuurlijk altijd boetevrij kunt aflossen op elk gewenst moment.

Veelgestelde vragen

Wat is een onderhandse lening precies?

Een onderhandse lening is een lening die je afsluit zonder tussenkomst van een bank of andere financiële instelling. Vaak gebeurt dit tussen familieleden, vrienden of bekenden. De afspraken worden onderling vastgelegd in een leningsovereenkomst.

Moet ik een onderhandse lening op papier zetten?

Ja, het is sterk aan te raden om een onderhandse lening schriftelijk vast te leggen in een contract. Dit voorkomt misverstanden en is belangrijk voor de Belastingdienst. In het contract zet je o.a. het leenbedrag, rente, looptijd, aflossingsafspraken en eventuele zekerheden.

Moet ik rente betalen bij een onderhandse lening?

Dat hoeft niet per se, maar het is wél verstandig om een marktconforme rente af te spreken, zeker bij leningen tussen familieleden. Zonder rente kan de Belastingdienst het zien als een (gedeeltelijke) schenking, wat fiscale gevolgen kan hebben.

Wat is een onderhandse lening eigenlijk?