Wat is een consumptief krediet?
Een consumptief krediet (of consumptieve lening) is een lening voor consumenten om een bepaalde uitgave te doen. Je moet het geleende bedrag aflossen en je betaalt rente over het leenbedrag. Hypotheken en leningen aan bedrijven vallen niet onder het consumptief krediet. En ook private lease is officieel geen consumptief krediet.
Een consumptief krediet wordt het vaakst afgesloten voor een auto. Andere populaire bestedingen zijn een verbouwing zoals een nieuwe keuken, badkamer of een aanbouw. Ook vragen mensen vaak een consumptieve lening aan voor zonnepanelen en isolatie van de woning. Voor de aanschaf van een woning is consumptief krediet niet geschikt. Je hebt dan een hypothecaire lening nodig.
Vormen van consumptief krediet
Er bestaan verschillende vormen van consumptief krediet. De belangrijkste zijn:
Persoonlijke lening
Bij een persoonlijke lening leen je een bedrag tegen een vaste rente en lost dit binnen een vastgesteld aantal maanden af. Omdat rente en looptijd vaststaan, weet je precies hoeveel je per maand betaalt en wanneer je klaar bent met aflossen. De bedragen die je aflost, kun je niet opnieuw opnemen. Extra aflossen mag wel. Dat is boetevrij en je krijgt dan een kortere looptijd.
Doorlopend krediet
Bij een doorlopend krediet mag je zo vaak als je wilt geld opnemen tot een bepaald bedrag: de kredietlimiet. Je maandbedrag aan rente en aflossing is 1,%, 1,5% of 2% van die kredietlimiet. De rente is variabel en kan dus stijgen of dalen. Het doorlopend krediet kent een maximale looptijd van 15 jaar. Vaak gaat na een paar jaar de kredietlimiet al stapsgewijs omlaag.
Het doorlopend krediet wordt vrijwel niet meer aangeboden. Kredietverstrekkers zijn ermee gestopt vanwege de onzekere kosten en de kans dat je het krediet langer gebruikt dan de bedoeling was. Dat maakt deze leenvorm risicovol en duur.
Rood staan
Als je van je bank een negatief saldo mag hebben, mag je rood staan. Banken stellen wel voorwaarden, bijvoorbeeld dat je hoogstens een maandsalaris rood mag staan of dat de roodstand maar beperkte tijd is toegestaan. Ook betaal je bij rood staan nogal eens de maximaal toegestane rente. Dat maakt deze vorm van consumptief krediet duur.
Creditcard
Je kunt met een creditcard tot een bepaald bedrag betalen in winkels, hotels en restaurants. Of je gebruikt hem voor een online betaling. Het uitgegeven bedrag wordt binnen een paar weken van je rekening afgeschreven. Lukt dat niet, dan heb je een creditcardschuld. Je betaalt dan een hoge rente. Daarom kan de creditcard een duur consumptief krediet zijn.
In het verleden kon je bij een creditcard ook kiezen voor gespreid betalen in plaats van in een keer alles af te rekenen. Het openstaande bedrag werd dan in termijnen geïncasseerd. Over de nog niet betaalde schuld werd dan doorgaans de maximale rente berekend. Deze optie is zo goed als verdwenen voor iedereen die nu een creditcard aanschaft.
Kopen op afbetaling
Steeds vaker kun je gebruiksartikelen kopen op afbetaling: een elektrische fiets of smartphone bijvoorbeeld. Maandelijks wordt een vast bedrag van je rekening gehaald tot de koop is afbetaald. Het is een dure consumptieve lening want vaak betaal je de maximaal toegestane rente.
Rentekrediet of aflossingsvrij krediet
Deze leenvorm werd in het verleden nog wel eens aangeboden, maar nu niet meer. Een rentekrediet was een soort doorlopend krediet die je een bepaalde tijd niet hoefde af te lossen, je betaalde alleen maandelijks rente. Uiteindelijk moest je de kredietlimiet toch afbouwen, vaak als je de leeftijd van 60 jaar bereikt had.
Verschil hypotheek en consumptief krediet
Een hypotheek is geen consumptieve lening. Maar wat zijn de verschillen?
Besteding. Een consumptief krediet kun je voor allerlei bestedingen gebruiken, bijvoorbeeld voor een auto of een verbouwing. Een hypotheek gebruik je om een woning te kopen of te verbouwen.
Onderpand. Bij een hypotheek is je woning een onderpand. Als je de hypotheeklasten niet meer kunt betalen, kan de bank eisen dat je het huis verkoopt en met de opbrengst de resterende schuld in een keer aflost. Kom je met een consumptieve lening in betalingsproblemen, dan kan de kredietverstrekker niet eisen dat je de aangeschafte goederen verkoopt om de lening af te lossen.
Rente. Hypotheekrente is doorgaans lager dan de rente op consumptief krediet. Dat komt onder meer omdat een hypotheekverstrekker meer zekerheid heeft dat de hypotheek wordt afgelost. Dat risico is nog kleiner als je een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) hebt. Dan krijg je een korting op je hypotheekrente.
Looptijd. Een hypotheek heeft meestal een looptijd van 30 jaar. Daardoor kunnen de totale kosten hoog uitvallen, ondanks het lagere rentetarief. Het consumptief krediet kent een kortere looptijd, vaak 10 jaar maar ook 15 jaar of een paar maanden behoort tot de mogelijkheden.
Boetevrij aflossen. Met een consumptief krediet mag je het leenbedrag extra aflossen, zo vaak en zo veel als je wilt én boetevrij. Dat is anders bij een hypotheek. Daar is boetevrij extra aflossen meestal beperkt tot 10% van het hypotheekbedrag per jaar. Los je meer af dan betaal je een boete die gelijk staat aan het bedrag dat de bank aan rente-inkomsten gaat missen.
Documenten. Zowel voor een hypotheek als voor een consumptief krediet vraagt de bank om jouw financiële en persoonlijke gegevens. Bij een hypotheekaanvraag moeten ook gegevens van de woning meegestuurd worden, zoals een taxatierapport en een koopcontract. De hypotheek wordt ingeschreven in het Kadaster. Dit verloopt via de notaris.
Afhandeling. Het duurt vaak weken voordat je hypotheekaanvraag is afgehandeld. Voor het afsluiten van een consumptief kun je al binnen een paar dagen een akkoord krijgen. Het geld wordt dan direct naar je overgemaakt of je krijgt direct kredietruimte op je rekening.
Geld overmaken. De hypotheekverstrekker maakt het hypotheekbedrag over naar de notaris. Zo weet de bank zeker dat het geld gebruikt wordt voor de woning en niet voor iets anders. Met een consumptief krediet komt het geld op jouw rekening of krijg je kredietruimte op je rekening.
Renteaftrek. Rente op een lening is onder voorwaarden fiscaal aftrekbaar. Je moet het geld gebruiken voor de aanschaf of verbetering van de eigen woning en het leenbedrag moet je binnen dertig jaar stapsgewijs aflossen. Zowel met een annuïtaire hypotheek als met een persoonlijke lening kun je in aanmerking komen voor renteaftrek. Maar met een aflossingsvrije hypotheek of een doorlopend krediet is de rente nooit fiscaal aftrekbaar.